«Το 2023 είναι το έτος που θα το θυμόμαστε γιατί μια ολόκληρη (κλιματική) ζώνη υποφέρει», λέει ο καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας και Κλιματολογίας Χρήστος Ζερεφός. Ο κ. Ζερεφός χτυπά εδώ και χρόνια το καμπανάκι του κινδύνου, προειδοποιώντας για τις δραματικές επιπτώσεις της -ανθρωπογενούς- κλιματικής αλλαγής τις οποίες έχουμε ήδη αρχίσει να μετράμε.
«Το 2023 είναι το έτος που θα το θυμόμαστε γιατί μια ολόκληρη κλιματική ζώνη υποφέρει»
Πάντως οι κλιματολόγοι του διεθνούς οργανισμού World Weather Attribution είναι σαφείς: Χωρίς τη συνεχή συσσώρευση αερίων στην ατμόσφαιρα, τα φονικά κύματα καύσωνα που έπληξαν Ευρώπη, Αμερική και Ασία δεν θα μπορούσαν να έχουν συμβεί. Σε μελέτη που δημοσίευσε ο οργανισμός την περασμένη εβδομάδα αναφέρει ότι -σύμφωνα με τα ευρήματα των επιστημόνων που τη συνέταξαν- η αύξηση στην έκλυση αερίων που παγιδεύουν τη θερμότητα, κυρίως από την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι κατά 50 φορές πιθανότερο να προκαλέσει αύξηση της θερμοκρασίας (ακραίο καύσωνα) πιο συχνά, με τη συχνότητα του φαινομένου να προσδιορίζεται περίπου ανά πενταετία.
Οι επιστήμονες λένε ότι η υπερθερμασμένη από το διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια ατμόσφαιρα έκανε το κύμα καύσωνα στην Ευρώπη 2,5 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστό (απ’ ό,τι θα ήταν χωρίς ατμοσφαιρική ρύπανση), στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό 2 βαθμούς Κελσίου πάνω και στην Κίνα κατά 1 βαθμό πιο ζεστό.
Σε βρασμό
Και οι παραπάνω, όπως αρκετοί ειδικευμένοι στο κλίμα επιστήμονες, καταγράφοντας τα ρεκόρ θερμοκρασιών που έσπασαν σε όλο το βόρειο ημισφαίριο, λένε ότι αυτός ο μήνας πιθανότατα σηματοδότησε την πιο ζεστή περίοδο της Γης εδώ και περίπου 120.000 χρόνια — άρα τη θερμότερη περίοδο που έχει ζήσει ο ανθρώπινος πολιτισμός. Η κλιματολόγος στο Imperial College of London Μάριαμ Ζακαράια λέει ότι, βάσει της μελέτης της οποίας ηγήθηκε, τα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική θα ήταν «θεωρητικά αδύνατο» να συμβούν χωρίς την ανθρωπογενή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης από τα μέσα του 1800: 1,2 βαθμοί Κελσίου λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας. Αντιθέτως, αναφέρει, το κύμα καύσωνα στην Κίνα θα μπορούσε να έχει συμβεί και χωρίς την παγκόσμια υπερθέρμανση.
Η ίδια μελέτη διαπιστώνει ότι όσο το κλίμα δεν σταθεροποιείται -έστω και στο σημείο που βρίσκεται σήμερα- και θερμαίνεται ακόμα και για μερικά δέκατα ενός βαθμού Κελσίου, κύματα ακραίας ζέστης όπως αυτό που ζήσαμε τον Ιούλιο θα γίνουν συχνότερα. Οι καύσωνες σαν τον φετινό στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ισπανία και σε κάποια βαλκανικά κράτη είναι πιθανό να επαναλαμβάνονται κάθε δεκαετία, με την παρούσα κατάσταση του κλίματος, ή να γίνουν πολύ συχνότεροι, αν συνεχιστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χρησιμοποιεί ακραίες εκφράσεις για να καταδείξει και να περιγράψει γλαφυρά μια ακραία περίοδο στην οποία έχουμε μπει πια. Ο αξιωματούχος λέει ότι η περίοδος της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει τελειώσει. Πλέον, προειδοποιεί ότι «έχει φτάσει η εποχή του παγκόσμιου βρασμού».
«Η περίοδος της υπερθέρμανσης έχει τελειώσει. Πλέον, έχει φτάσει η εποχή του παγκόσμιου βρασμού»
Με τους επιστήμονες να δηλώνουν ότι ο Ιούλιος που περάσαμε ήταν ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο, ο Αντόνιο Γκουτέρες τονίζει ότι «η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Είναι τρομακτικό. Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Είναι ακόμα εφικτό να περιοριστεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου και να αποφευχθεί το χειρότερο της κλιματικής αλλαγής. Αλλά μόνο με δραματική, άμεση δράση για το κλίμα».